ธรรมนูญว่าด้วยระบบสุขภาพแห่งชาติ จัดทำโดยคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (คสช.) ตามอำนาจหน้าที่ที่กำหนดในพระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2550 เพื่อเสนอให้คณะรัฐมนตรีเห็นชอบ และใช้เป็นกรอบและแนวทางในการกำหนดนโยบาย ยุทธศาสตร์และการดำเนินงานด้านสุขภาพของประเทศ โดยธรรมนูญฯ ต้องสอดคล้องกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย อย่างน้อยต้องมี 12 สาระสำคัญ และมีการทบทวนธรรมนูญฯ อย่างน้อยทุกห้าปี เพื่อสอดคล้องเท่าทันต่อสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างเป็นพลวัต

​

        สาระหมวดสุขภาพทางปัญญา เป็นหนึ่งใน 12 สาระหมวดของธรรมนูญว่าด้วยระบบสุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 3 พ.ศ. 2565 โดยการยกร่างสาระหมวดเป็นการทํางานร่วมกันขององค์กรเพื่อนมิตรภาคีเครือข่ายสุขภาพ-สุขภาวะทางปัญญา จํานวน 49 คน จาก 31 องค์กร ทั้งหน่วยงานรัฐ เอกชน ประชาสังคม วิชาการ และสื่อมวลชน ผ่านการประชุมแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ประชุมเชิงปฏิบัติการ และสื่อสารกันในไลน์กลุ่ม โดยส่วนใหญ่เป็นเครือข่ายที่ทำงานในประเด็นสุขภาพ-สุขภาวะทางปัญญาร่วมกับสช. และสสส. มาก่อน และมีความพยายามทํางานร่วมกันในเชิงยุทธศาสตร์มากขึ้นนับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2562 จนถึงปัจจุบัน

​

     เนื้อหาในร่างสาระหมวดฯ ประกอบด้วย นิยามของสุขภาพทางปัญญา (Spiritual Health) แนวทางการพัฒนาสุขภาพทางปัญญา ปัจจัยสําคัญในการพัฒนาสุขภาพทางปัญญา สถานการณ์ปัญหาและประเด็นท้าทายของสุขภาพทางปัญญาในปัจจุบัน เป้าหมายของการทํางาน มาตรการสําคัญที่ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในระยะเวลา 5 ปี และแนวทางการวัดผลสําเร็จในระยะ 1 ปี 3 ปี 5 ปี

​

    คณะรัฐมนตรีได้มีมติเห็นชอบธรรมนูญว่าด้วยระบบสุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 3 ฉบับหลัก เมื่อวันที่ 20 ธ.ค. 65 เห็นชอบธรรมนูญฯ ฉบับหลักพร้อมเอกสารประกอบ วันที่ 24 ม.ค. 66 วุฒิสภารับทราบ วันที่ 6 ก.พ. 66 สภาผู้แทนราษฎรรับทราบ วันที่ 9 ก.พ. 66 และประกาศในพระราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ 10 เม.ย. 66